Onderzoek Bewust Winkelen in Heerlen

In december 2011 hebben acht leerlingen van het Bernardinus College in Heerlen het winkelend publiek gevraagd of men rekening houdt met de gevolgen van de aankopen voor producent en milieu. De leerlingen voerden deze enquête uit in het kader van hun maatschappelijke stage bij de Millenniumgroep Heerlen.

Opzet van het onderzoek

Gedurende twee vrijdagmiddagen werden in totaal 243 interviews afgenomen. Een geplande derde interviewmiddag werd wegens de slechte weersomstandigheden afgelast. Tijdens de tweede enquêtedag waren een paar extra vragen toegevoegd. De uitkomsten van deze vragen zijn gebaseerd op 152 enquêtes.

Er zijn iets meer vrouwen dan mannen geïnterviewd. Dat is vermoedelijk niet zover van de man/vrouwverdeling van het winkelend publiek. De verdeling naar leeftijd van de geïnterviewde personen lijkt wat onevenwichtig. De jonge enquêteurs hebben kennelijk de neiging meer leeftijdgenoten aan te spreken. Gedurende het vervolg van het onderzoek zal geprobeerd worden meer mensen ouder dan 25 jaar te enquêteren.

Wat koopt u wel en wat niet?

Ongeveer zes op de tien mensen kopen biologische producten. De meesten doen dat maar af en toe. Slechts een kwart van het winkelend publiek koopt vaak biologische producten. Op de vraag waarom men al dan niet biologische producten koopt komen verschillende antwoorden. Men koopt ze vooral omdat dat belangrijk voor het milieu is of omdat het gezond is. Men koopt geen biologische producten omdat ze te duur zijn of omdat men er niet in is geïnteresseerd.

Koopt u biologische producten? (%)
nooit	39
soms	38
vaak	23

Drie van de tien mensen kopen wel eens kiloknallers (veel vlees voor weinig geld). Als redenen om geen kiloknallers te kopen horen we dat het slecht vlees is, dat men een klein huishouden heeft of dat de diepvries vol is. En dan blijken er nogal wat vegetariërs onder het publiek te zijn. Het argument dat het goedkope vlees veelal afkomstig is van dieren die in slechte omstandigheden geleefd hebben, komt maar eenmaal voor.

Koopt u wel eens kiloknallers? (%)
ja	30
nee	70

Kijkt u naar keurmerken?

Aan de respondenten werd gevraagd of ze een aankoop letten op de keurmerken van Max Havelaar (Fairtrade), Eko (biologische producten) en Fairwear (eerlijke kleding). Het vaakst wordt gelet op het Max Havelaar keurmerk en iets minder op het EKO keurmerk. Het Fairwear keurmerk wordt het minst gebruikt. Zes van de tien mensen letten op een of meer van de keurmerken, een op de veertien zelfs op alle drie.

Let u op deze keurmerken? (%)
	41
	31
	16

Is de behandeling van de makers belangrijk?

Zeven van de tien geënquêteerden vinden het belangrijk dat de mensen die de producten maken onder goede arbeidsomstandigheden. Daarvan zijn er vier die dat heel belangrijk vinden. Nog meer mensen vinden het belangrijk dat de producenten fatsoenlijk betaald worden.

Hoe belangrijk is de behandeling van de makers van de producten? (%)
	arbeids-omstandigheden	betaling
niet belangrijk	27	21
een beetje belangrijk	31	23
heel belangrijk	38	55
weet niet	4	1

Vindt u het milieu belangrijk?

Aan het winkelend publiek is ook gevraagd of het bij de aankopen rekening houdt met het milieu. De helft van de ondervraagden vinden het milieu heel belangrijk en nog een kwart vindt het een beetje belangrijk.

Vindt u het milieu belangrijk? (%)
niet belangrijk	22
een beetje belangrijk	25
heel belangrijk	52
weet niet	2

Mag het wat duurder zijn?

Het zou kunnen dat door rekening te houden met de belangen van producenten en milieu de producten wat duurder worden. Is men dan ook bereid wat meer te betalen? Vier van de tien mensen blijken daartoe niet bereid. Iets minder dan de helft is bereid iets meer te betalen en één op de tien ondervraagden is zelfs bereid flink wat meer te betalen.

Bent u bereid meer te betalen? (%)
nee	39
een beetje meer	45
ook als het flink wat duurder is	12
weet niet	4

Conclusie

Uit het onderzoek blijkt dat mensen bij hun aankopen niet alleen letten op kwaliteit, prijs en mode. Ook met de belangen van de makers van de producten en het milieu wordt vaak rekening gehouden. Veel mensen zijn zelfs bereid daar meer voor te betalen.